عفونت‌های ادراری ممکن است در افراد بسیار زیادی از سنین کم تا سالمند رخ دهد و یکی از آنها، منجر به سوزش ادرار می‌شود که شرایط ناخوشایندی را برای فرد ایجاد می‌کند. این مقاله تلاش کرده، تمام اطلاعات مربوط به سوزش ادرار، از علت تا علائم و راه های درمان آن را بررسی کند، با ما همراه باشید
سوزش ادرار چیست؟
سوزش ادرار دردی است که هنگام دفع ادرار از مثانه احساس می‌شود. علائم سوزش ادرار ممکن است ثابت یا متغیر باشند و بسته به عملکرد و حرکت بدن بهبود یافته یا بدتر شود. درد در این حالت ممکن است به عنوان احساس سوزش توصیف شود و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر باشد. سوزش ادرار همچنین ممکن است همراه با درد یا مشکل در هنگام دفع ادرار، احساس نیاز مداوم به ادرار (فوریت)، یا وجود خون در ادرار (هماچوری) باشد.
دلایل سوزش ادرار
علت سوزش ادرار بسیار متغیر است. به عنوان مثال، عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های مخمر واژن و بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک یا تبخال و… از علل شایع این عارضه هستند. سوزش ادرار نیز در صورت آسیب یا صدمه دیدن به هر یک از ساختارهای دستگاه ادراری از جمله کلیه، مثانه، مجرای ادرار یا حالب رخ خواهد داد. آسیب یا ضربه نیز می تواند نتیجه سو استفاده جنسی هم باشد. سوزش ادرار در کودکان نیز رخ می‌دهد و اغلب علائم این عارضه در میان مردان، خانم‌ها و کودکان متغییر است.
سوزش ادرار همچنین می‌تواند به دلیل درد و ناراحتی در ولو (ولوودینیا) یا به دلیل بیماری‌ها یا شرایط سیستم تولیدمثلی باشد که بر ولو (دستگاه تناسلی خارجی) تأثیر می‌گذارد. محتوای ادرار نیز ممکن است باعث احساس سوزش در هنگام دفع ادرار شود یا می‌تواند نتیجه خوردن غذای اسیدی یا تند یا نوشیدن کافئین یا الکل باشد.
اگر سوزش ادرار را تجربه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم برای شروع درمان متناسب با علت آن اقدام کنید. برای اینکار می‌توانید از روش مشاوره پزشکی تلفنی رایگان شبانه روزی استفاده کنید. زیرا در حال حاضر به علت وجود بیماری کرونا توصیه می‌شود تا حد امکان در خانه بمانید. با این روش می‌توانید از مشاوره تلفنی رایگان کلبه سلامتی هم بهره‌مند شوید.
چه علائم دیگری ممکن است با سوزش ادرار رخ دهد؟
سوزش ادرار ممکن است علائم دیگری را نیز همراه داشته باشد که بسته به بیماری زمینه‌ای، اختلال یا شرایط افراد متفاوت است. علائمی که به طور مكرر دستگاه ادراری را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ممكن است سایر سیستم‌های بدن را نیز درگیر كند. این علائم به شرح زیر هستند:
- ادرار خونین یا صورتی رنگ (هماچوری)
- تغییر در رنگ ادرار
- ادرار ابری
- دیسوریا (اشکال در ادرار کردن) و احتباس ادرار
- ادرار بدبو
- تکرر ادرار که اغلب فقط مقدار کمی ادرار تولید می‌شود
- ادرار دردناک
- نیاز فوری به ادرار کردن
علائم دیگری که ممکن است همراه با سوزش ادرار رخ دهند:
- درد شکم ، لگن یا کمر که ممکن است شدید باشد
- خستگی
- تب و لرز
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ
- عرق شبانه
- درد در هنگام رابطه جنسی
- درد در کشاله ران یا پهلو
- راش
- قرمزی، گرما یا تورم
در بعضی موارد، سوزش ادرار ممکن است علامت یک بیماری جدی باشد که باید فوراً در شرایط اضطراری ارزیابی شود. بدین ترتیب، در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر باید فورا بایک مشاوره رایگان با دکتر کلیه یا اورژانس تماس گرفت.
- تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت)
- ناتوانی در ادرار کردن
- درد شدید شکم
علت سوزش ادرار
عفونت، التهاب و ضربه همگی از مهم‌ترین و رایج‌ترین عواملی هستند که منجر به ایجاد سوزش ادرار می‌شوند. گاهی علت سوزش ادرار در مردان ممکن است با علت سوزش ادرار در زنان یا یکدیگر متفاوت باشد.
دلایل عفونی سوزش ادرار
سوزش ادرار ممکن است در اثر عفونت از جمله موارد زیر ایجاد شود:
- کاندیدیازیس (عفونت مخمر)
- عفونت‌های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا
- عفونت‌های دستگاه ادراری
سوزش ادرار همچنین می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- اختلالات مثانه یا التهاب
- تحریک شیمیایی ولو
- سیستیت بینابینی
- مواد تحریک کننده در ادرار مانند محصولات جانبی الکل، کافئین و غذاهای تند یا اسیدی
- سنگ کلیه
- مقاربت جنسی
موارد جدی و تهدید کننده زندگی که با سوزش ادرار همراه هستند:
همانطور که در ابتدا اشاره شد، در بعضی موارد سوزش ادرار ممکن است علامت یک بیماری جدی باشد که بیمار باید فوراً در شرایط اضطراری ارزیابی شود زیرا ممکن است زندگی وی در خطر باشد. این موارد جدی شامل بیماری التهابی لگن (PID ، عفونت اندام‌های تولید مثل زن) است. در این حالت پزشک متخصص به منظور بررسی وضعیت بیمار لازم است سوالاتی را در خصوص شرایط کلی بیمار بپرسد. سوالاتی از قبیل:
- چه مدت در هنگام دفع ادرار احساس سوزش می‌کنید؟
- آیا علائم دیگری دارید؟
- آیا بعد از خوردن یا نوشیدن موارد خاصی سوزش ادرار دارید؟
- آیا ادرار شما تغییر رنگ داده یا خونین است؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
عوارض احتمالی سوزش ادرار
از آنجا که سوزش ادرار می‌تواند ناشی از بیماری‌های جدی باشد، عدم مراجعه به پزشک به منظور درمان سوزش ادرار می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی و آسیب دائمی شود. برخی از مهم‌ترین عوارض احتمالی سوزش ادرار عبارت‌اند از:
- درد مزمن
- ناباروری
- سپسیس (عفونت خون باکتریایی تهدید کننده زندگی)
- گسترش عفونت
چه کسانی دچار سوزش ادرار می‌شوند؟
زنان و مردان در هر سنی ممکن است سوزش ادرار را تجربه کنند. البته این حالت در زنان بیشتر بروز می‌دهد. عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI) معمولاً با سوزش ادرار همراه است. افراد دیگری که بیشتر در معرض خطر سوزش ادرار هستند عبارتند از:
- زنان حامله
- زنان و مردان دیابتی
- زنان و مردان با هر نوع بیماری مثانه
سوزش ادرار چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در صورت احساس درد و سوزش در هنگام ادرار کردن، لازم است به ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کرد. زیرا سوزش ادرار ممکن است یکی از علامت‌های دیسوریا (ملال یا آشفتگی جنسیتی) باشد که اغلب نیاز به درمان دارد. برای تشخیص درد، ابتدا ارائه دهنده خدمات بهداشتی پزشکی سابقه پزشکی کامل بیمار را بررسی می‌کند و سوالاتی درباره شرایط پزشکی فعلی و گذشته مانند دیابت یا اختلالات نقص ایمنی از بیمار می‌پرسد.
وی همچنین ممکن است در مورد سابقه جنسی بیمار سوالاتی را مطرح کند تا مشخص شود آیا STI یا عفونت آمیزشی علت درد و سوزش است یا خیر. آزمایش غربالگری برای STI نیز درمان خانگی سوزش ادرار ممکن است لازم باشد، به خصوص اگر مردان یا زنان در ناحیه آلت تناسلی خود ترشحات غیرطبیعی را مشاهده کنند. در صورتی که بیمار باردار باشد، ممکن است آزمایشات مربوط به بارداری نیز انجام شوند.
ارائه دهنده خدمات بهداشتی همچنین در مورد نسخه‌های فعلی و استفاده از داروهای بدون نسخه و هرگونه “داروی خانگی” برای کنترل درد و سوزش ادرار نیز سواراتی را خواهد کرد.
بعد از به دست آوردن اطلاعات لازم در خصوص تمام موارد اشاره شده در بالا و همچنین علائم فعلی بیمار، یک نمونه صحیح ادرار از بیمار گرفته می‌شود. نمونه ادرار از نظر گلبول‌های سفید خون، گلبول‌های قرمز خون یا مواد شیمیایی خارجی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. وجود گلبول‌های سفید به فرد متخصص نشان می‌دهد که در دستگاه ادراری التهاب وجود دارد. با کشت ادرار مشخص می‌شود که آیا فرد به عفونت ادراری مبتلا است یا خیر و در صورت مبتلا بودن به این بیماری، بیمار متوجه خواهد شد که باکتری‌ها باعث ایجاد عفونت شده‌اند. در نهایت، این اطلاعات به فرد متخصص این امکان را می‌دهد تا قادر به انتخاب و تجویز آنتی‌بیوتیکی باشد که در درمان باکتری‌ها بهترین عملکرد را دارند.
در صورتی که هیچ نشانه‌ای از عفونت در نمونه ادرار بیمار مشاهده نشود، ارائه دهندگان خدمات بهداشتی ممکن است آزمایشات دیگری را برای بررسی مثانه یا پروستات (در مردان) پیشنهاد دهند. فرد متخصص همچنین ممکن است برای بررسی علائم عفونت (در زنان) از مجرای ادرار با استفاده از سواب نمونه بگیرد.
سوزش ادرار چگونه درمان می‌شود؟
درمان سوزش ادرار به علت درد و همچنین شدت سوزش بیمار بستگی دارد. اولین قدم در درمان این است که مشخص شود سوزش ادرار شما ناشی از عفونت، التهاب، عوامل رژیم غذایی یا مشکلی در مثانه یا پروستات است.
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می‌شوند و در صورتی که درد و سوزش ادرار در فرد شدید باشد، ممکن است برای وی فنازوپیریدین تجویز شود. البته باید توجه داشت که این دارو ادرار را به رنگ قرمز نارنجی درآورده و لباس زیر را لکه دار می‌کند و حتما باید توسط پزشک تجویز شود. زیرا داروی سوزش ادرار بسته به علت بیماری تجویز می‌شود. پماد برای سوزش ادرار نیز به تسکین درد و گاهی به درمان این عارضه کمک می‌کند. اگر دلیل سوزش ادرار دیسوریا که ناشی از بیماری مثانه یا پروستات زمینه‌ای است، باشد، با پرداختن به بیماری زمینه‌ای باید آن را درمان کرد.
چندین مرحله وجود دارد که می‌توان برای کاهش ناراحتی در همگام دفع ادرار انجام داد از قبیل: نوشیدن آب بیشتر یا استفاده از داروی بدون نسخه (مانند Uristat® یا AZO®) برای درمان سوزش ادرار.
دیدگاه خود را درج کنید