اگزما پوستی چیست؟ اگزما که به آن درماتیت آتوپیک (atopic dermatitis) نیز گفته می شود یک بیماری شایع پوستی است که با لکه‌های خارش‌دار و ملتهب بر روی پوست شناخته می‌شود. این بیماری، اغلب در نوزادان و کودکان کم‌سن مشاهده می‌شود و معمولا بر روی صورت آن‌ها ظاهر می‌شود اما اگزما در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان انواع مختلفی دارد. در ادامه با اگزما پوستی، نشانه‌ها، علل و درمان آن بیشتر آشنا می‌شوید.
اگزما پوستی چند نوع است؟
اکنون‌که می‌دانید اگزما چیست لازم است بدانید که انواع اگزما پوستی شامل چه مواردی است. هنگامی‌که افراد به دلیل اگزما به مطب پزشک مراجعه می‌کنند بیماری آن‌ها معمولا درماتیت آتوپیک است که با پوست خشک و خارش‌دار و اغلب همراه با بثورات قرمز مشخص می‌شود. این نوع شایع‌ترین مدل اگزما پوستی است. انواع دیگر آن عبارت‌اند از:
· درماتیت تماسی (Contact dermatitis): درماتیت تماسی در اثر تماس با مواد تحریک‌کننده ایجاد می‌شود که نتیجه آن سوزش، خارش و قرمزی است. در این شرایط، با از بین بردن ماده تحریک‌کننده، التهاب از بین می‌رود.
· درماتیت دیشیدروتیک (Dyshidrotic dermatitis): درماتیت دوشیدروتیک انگشت‌ها، کف دست و کف پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد لکه‌های پوستی خارش‌دار و پوسته‌پوسته‌ای می‌شود که درنهایت، قرمز، ترک‌خورده و دردناک می‌شوند. این بیماری بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود.
· درماتیت نومولار (Nummular dermatitis): درماتیت نومولار باعث ایجاد لکه‌های خشک و گرد بر روی پوست در ماه‌های زمستان می‌شود و معمولا روی پاها تاثیر می‌گذارد. این نوع اگزما پوستی در مردان بیشتر است.
· درماتیت عصبی (Neurodermatitis): این نوع
، منجر به ایجاد اگزمای پوست سر و لکه‌های پوستی روی بازوها، مچ‌ها و پایین پاها می‌شود و به دلیل خارش موضعی مانند گزش حشره رخ می‌دهد.
اگر علائم اگزما پوستی را در خود یا فرزندتان مشاهده می‌کنید می‌توانید مشاوره پوست را از طریق مشاوره پزشکی تلفنی دریافت کنید. همچنین اگر به دنبال مشاوره تلفنی رایگان هستید لازم است بدانید مشاوره پوست و مو رایگان با توجه به صرفه‌جویی در وقت و هزینه، بسیار به‌صرفه است.
اگزما پوستی چه علائمی دارد؟
علائم اگزما پوستی بسته به سن فردی که به آن مبتلاست ممکن است متفاوت باشد. درماتیت آتوپیک در نوزادان شایع است. در اکثر موارد، اگزما پوستی خفیف است. شایع‌ترین علائم اگزما پوستی عبارت‌اند از:
· پوست خشک و پوسته‌پوسته‌شده
· گرگرفتگی پوست
· خارش
· زخم‌های باز، پوسته‌ای یا تراوش‌دار
در برخی افراد اگزمای تناسلی نیز مشاهده شده است. برخی از علائم اگزما در افرادی که پوست تیره دارند متفاوت است. افراد مبتلا به اگزمای شدید برای تسکین علائم خود نیاز به درمان فشرده‌تری دارند. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری قبل از 5 سالگی به آن مبتلا می‌شوند. بااین‌حال، برآورد می‌شود که 60 درصد از کودکان، دیگر در سنین بلوغ علائمی نخواهند داشت. علائم اگزما پوستی می‌تواند در سنین مختلف متفاوت باشد:
علائم اگزما پوستی در نوزادان
علائم شایع اگزما پوستی در نوزادان زیر دو سال عبارت است از:
- بثورات روی پوست سر و گونه‌ها.
- بثوراتی که قبل از نشت مایع، به‌صورت حباب مشاهده می‌شوند.
- بثوراتی که باعث خارش شدید می‌شوند و حتی ممکن است خواب نوزاد را دچار اختلال کنند.
علائم اگزما پوستی در کودکان
علائم رایج اگزمای پوستی در کودکان دو سال به بالا عبارت است از:
- بثوراتی که در پشت چین آرنج یا زانو ظاهر می‌شود.
- بثوراتی که روی گردن، مچ دست، مچ پا و چین بین باسن و پاها ظاهر می‌شود.
- بثورات پر از برآمدگی.
- بثوراتی که ممکن است تیره‌تر یا روشن‌تر شوند.
- ضخیم شدن پوست که می‌تواند باعث خارش دائمی شود.
علائم اگزما پوستی در بزرگسالان
علائم شایع اگزما پوستی در بزرگسالان عبارت است از:
- بثوراتی که پوسته‌پوسته‌تر از آن‌هایی هستند که در کودکان رخ می‌دهند
- بثوراتی که معمولا در چینه‌ای آرنج یا زانو یا گردن ظاهر می‌شوند
- بثوراتی که قسمت اعظم بدن را می‌پوشانند
- خشک شدن شدید پوست در نواحی آسیب‌دیده
- بثوراتی که به‌طور دائمی خارش دارند
- عفونت‌های پوستی
بزرگسالانی که از کودکی به اگزما پوستی مبتلا شده‌اند اما دیگر این بیماری را تجربه نمی‌کنند ممکن است هنوز خشکی پوست، اگزما پوست دست و مشکلات چشم را تجربه کنند. ظاهر پوست مبتلا به اگزما به میزان خراشیدگی و آلودگی پوست بستگی خواهد داشت. خراش و مالیدن پوست اگزمای صورت می‌تواند باعث تحریک بیشتر، افزایش التهاب و تشدید خارش شود.
چه عواملی باعث اگزما پوستی می‌شوند؟
علت اگزما کاملا شناخته نشده است اما باور بر این است که وقتی سیستم ایمنی بدن بیش‌ازحد لازم فعال شود هنگام تماس بدن با مواد تحریک‌کننده، واکنش تهاجمی نشان می‌دهد و درنتیجه، اگزما پوستی ایجاد می‌شود. اگزما گاهی اوقات به دلیل واکنش غیرطبیعی به پروتئین‌هایی که بخشی از بدن هستند ایجاد می‌شود.
درحالی‌که معمولا سیستم ایمنی بدن پروتئین‌های بخشی از بدن انسان را نادیده می‌گیرد و فقط به پروتئین‌های مهاجمان مانند باکتری‌ها یا ویروس‌ها حمله می‌کند، در اگزما، سیستم ایمنی بدن، توانایی تشخیص تفاوت بین این دو را از دست می‌دهد که این مسئله باعث التهاب می‌شود. عود اگزما پوستی زمانی است که یک یا چند علامت اگزما بر روی پوست ظاهر شود. عوامل شایع عود اگزما عبارت‌اند از:
· مواد شیمیایی موجود در پاک‌کننده‌ها و شوینده‌ها که باعث خشک شدن پوست می‌شوند
· مواد زبر، مانند پشم
· پارچه‌های مصنوعی
· افزایش دمای بدن
· تعریق
· تغییرات دما
· افت ناگهانی رطوبت
· استرس
· حساسیت غذایی
· عفونت‌های تنفسی فوقانی
عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به اگزما پوستی را افزایش می‌دهند. اگزما بیشتر در کودکانی که از آسم یا آلرژی فصلی رنج می‌برند یا بزرگسالانی که بعدا و قبل از 30 سالگی به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند مشاهده می‌شود. افرادی که اعضای خانواده آن‌ها به اگزما مبتلا هستند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
اگزما پوستی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هیچ آزمایشی برای تشخیص بیماری پوستی اگزما وجود ندارد. اگر پزشک قبلا این بیماری را دیده باشد می‌تواند با مشاهده علائمتان، این بیماری را تشخیص دهد. تست پوستی پچ (patch test) می‌تواند آلرژی‌های خاصی که باعث ایجاد علائم می‌شوند، مانند آلرژی‌های پوستی همراه با درماتیت تماسی را تشخیص دهد. در طول تست پچ، یک ماده حساسیت‌زا بر روی پوست شما قرار می‌گیرد. اگر به آن ماده، حساسیت داشته باشید، پوستتان ملتهب و تحریک می‌شود.
اگزما پوستی چگونه درمان می‌شود؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای اگزما پوستی وجود ندارد. هدف از درمان این بیماری، بهبود پوست آسیب‌دیده و جلوگیری از عود علائم است. پزشکان، طرح درمان را بر اساس سن، علائم و وضعیت فعلی سلامتی شما برنامه‌ریزی می‌کنند. در برخی افراد، علائم اگزما پوستی با گذشت زمان از بین می‌رود اما در برخی دیگر، ممکن است علائم به‌صورت مادام‌العمر ادامه پیدا کند. در ادامه با روش‌های درمان اگزمای پوستی آشنا می‌شوید.
مراقبت در منزل
روش‌های مختلفی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید در خانه علائم خود را بهبود ببخشید. به‌عنوان‌مثال:
· حمام کردن با آب ولرم
· استفاده از کرم مرطوب‌کننده تا سه دقیقه بعد از استحمام
· پوشیدن پارچه‌های نخی و نرم
· اجتناب از پوشیدن لباس‌های زبر و تنگ
· استفاده از مرطوب‌کننده در هوای خشک یا سرد
· استفاده از صابون ملایم یا پاک‌کننده غیرصابونی در هنگام شستشو
· اقدامات احتیاطی بیشتر برای جلوگیری از عود اگزما در زمستان
· آرام خشک کردن پوست
· جلوگیری از تغییر سریع دما و انجام فعالیت‌هایی که باعث تعریق می‌شوند
· یادگیری عوامل تحریک‌کننده اگزما و اجتناب از آن‌ها
· کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها برای جلوگیری از خراش پوست
همچنین می‌توانید از درمان‌های طبیعی مانند آلوئه‌ورا، روغن نارگیل و سرکه سیب برای بهبود اگزما پوستی خود استفاده کنید.
داروی اگزما پوستی
پزشک می‌تواند چندین دارو را برای درمان اگزما پوستی تجویز کند که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
· کرم‌ها و پمادهای کورتیکواستروئید موضعی: این موارد، داروهای ضدالتهابی هستند و علائم اصلی اگزما مثل التهاب و خارش را تسکین می‌دهند. می‌توانید پماد اگزما پوستی را مستقیما بر روی پوست خود بمالید. پزشک برای شما، بهترین پماد برای اگزمای پوستی را تجویز خواهد کرد.
· کورتیکواستروئیدهای سیستمیک: اگر درمان‌های موضعی موثر نباشند، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدهای سیستمیک را تجویز کند. این داروها به‌صورت خوراکی یا از راه تزریق مورداستفاده قرار می‌گیرند. لازم است از آن‌ها فقط برای زمان کوتاهی استفاده کنید.
· آنتی‌بیوتیک: درصورتی‌که علاوه بر عفونت باکتریایی پوست دچار اگزما شوید پزشک برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
· داروهای ضدویروس و ضدقارچ: این داروها می‌توانند عفونت‌های قارچی و ویروسی را درمان کنند.
· آنتی‌هیستامین: این داروها می‌توانند خارش‌های شبانه را کاهش دهند، زیرا موجب خواب‌آلودگی می‌شوند.
· مهارکننده‌های کلسینورین موضعی: این دارو فعالیت‌های سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند که درنتیجه این امر، التهاب کاهش پیدا می‌کند و از عود اگزما نیز پیشگیری می‌شود.
· مرطوب‌کننده بازسازی پوست: این مرطوب‌کننده‌ها از دست دادن آب را کاهش می‌دهند و به ترمیم پوست کمک می‌کنند.
· فتوتراپی: این روش شامل قرار گرفتن در معرض امواج UVA یا UVB است و برای درمان اگزما پوستی متوسط، استفاده می‌شود. در این درمان، پزشک در تمام مراحل درمان، پوست شما را از نزدیک تحت نظر دارد.
باوجوداینکه این بیماری در حال حاضر قابل‌درمان نیست اما لازم است هر فرد مبتلا به آن یک برنامه درمانی متناسب با شرایط خود داشته باشد. همچنین، حتی پس از بهبود ناحیه‌ای از پوست، مهم است که به مراقبت از آن ادامه دهید، زیرا ممکن است پوستتان دوباره و به‌راحتی تحریک شود.
چگونه می‌توان از اگزما پوستی پیشگیری کرد؟
تغییر در سبک زندگی مانند کاهش استرس و بهبود خواب می‌تواند احتمال عود اگزما را کاهش دهد. همچنین، مهم است از استفاده از موارد تحریک‌کننده مانند پارچه‌های خشن، صابون‌های قوی و پاک‌کننده‌های قوی خودداری کنید. هوای سرد نیز می‌تواند پوست را خشک کند و باعث عود اگزما شود.
از سوی دیگر، مهم است از خاراندن خود، اجتناب کنید و برای جلوگیری از زخم پوستتان، به‌جای خاراندن، پوست خود را بمالید. ازآنجاکه خشکی پوست می‌تواند عود اگزما را تحریک کند، متخصص پوست ممکن است استفاده از مرطوب‌کننده‌ای را به شما توصیه کند که به تسکین پوست کمک می‌کند.
چشم‌انداز اگزما پوستی چگونه است؟
اگرچه هیچ درمانی برای اگزما پوستی وجود ندارد اما با درمان‌های مناسب می‌توان به‌طور موثری علائم این بیماری را کنترل کرد. در برخی موارد، اگزما می‌تواند موجب عوارض متعددی شود. عفونت‌های پوستی مانند زردزخم می‌تواند درنتیجه خارش مداوم ایجاد شود. هنگامی‌که خاراندن باعث خراش پوست می‌شود، باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند وارد بدن شوند.
نورودرماتیت نیز می‌تواند به دلیل خارش مکرر ایجاد شود و موجب ضخیم، قرمز و تیره‌تر شدن پوست می‌گردد. این بیماری، جدی نیست اما می‌تواند منجر به تغییر رنگ و ضخیم شدن دائمی پوست شود.
خاراندن همچنین می‌تواند باعث ایجاد زخم شود. بسیاری از افراد مبتلا به اگزما گزارش می‌کنند که نسبت به پوست خود احساس خجالت می‌کنند. در این شرایط، دریافت درمان مناسب و کنترل استرس می‌تواند به تسکین علائم کمک کند. ورزش شدید می‌تواند برای افراد مبتلا به اگزما دشوار باشد زیرا تعریق می‌تواند منجر به خارش شود. می‌توانید لایه‌لایه لباس بپوشید تا بتوانید هنگام ورزش خودتان را خنک کنید. همچنین از داشتن فعالیت بدنی شدید در هنگام عود اگزما جلوگیری کنید.
در این مقاله با این موضوع آشنا شدید که اگزمای پوستی چیست، چه علائم و عللی دارد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد. اگزما پوستی، یکی از بیماری‌های پوستی شایع است که رایج‌ترین نوع آن درماتیت آتوپیک نام دارد. اگزما بیشتر در کودکان دیده می‌شود اما در اکثر موارد با رسیدن کودک به بلوغ، بیماری رفع می‌شود. اگرچه در حال حاضر درمانی برای اگزما وجود ندارد اما می‌توانید با استفاده از روش‌های خانگی، مرطوب‌کننده‌ها، داروها مثل پماد اگزمای پوستی و تغییر سبک زندگی خود، اگزما را درمان و از عود آن پیشگیری کنید.
دیدگاه خود را درج کنید